Đức Maria – Người nữ trung thành của Giavê Thiên Chúa

Đức Maria – Người nữ trung thành của Giavê Thiên Chúa

Trong mọi mối tương quan liên vị, hay thậm chí trong công việc, trung thành là một nhân đức giúp nảy sinh nhiều hoa trái cho bản thân và người khác. Sự trung thành càng bền bỉ, các mối tương quan càng trở nên gắn bó, và công việc cũng gặt hát được nhiều thành quả tốt đẹp. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc dù vui hay buồn, thất bại hay thành công, hài lòng hay không được như ý muốn, thì lòng trung thành vẫn có mặt và giúp ta bình tâm đối diện với những biến cố. Ngược lại, thiếu sự trung thành, ta có thể dễ chán nản, muốn buông bỏ, lòng hoài nghi khi những khó khăn hoặc trái ý xảy đến; và như thế, sự trung thành trở nên yếu ớt, mong manh, có nguy cơ đưa đến việc rời xa thực tại hay bỏ cuộc.

Để có thể sống trung thành hơn trong đời thánh hiến của mình, ta một lần nữa nhìn về gương trung thành của Nữ Tỳ Thiên Chúa là Đức Trinh Nữ Maria. Mặc dù Lời Chúa trong Kinh Thánh cho ta biết rất ít về Mẹ, nhưng ta vẫn có thể cảm nhận lòng trung thành của Mẹ đối với Gia-vê Thiên Chúa. Đặc biệt, khi lần lượt điểm qua những cột mốc trong cuộc đời của Đức Maria ta thấy rõ: Mẹ hoàn toàn trung thành với Đấng Gia-vê, cũng như bền bỉ trong những gì Mẹ đã chọn lựa và dâng hiến; như việc Mẹ được dâng mình trong đền thờ từ tấm bé, tận hiến bản thân cho ý định cứu độ của Thiên Chúa qua lời Fiat tại biến cố Truyền Tin, bình tâm sống theo kế hoạch nhiệm mầu của Thiên Chúa trong những biến cố vui buồn, và đỉnh điểm là sự hoàn toàn quy phục Thánh Ý nơi Mẹ trên đồi Canvê!

Trước hết, sự kiện Đức Trinh Nữ được cha mẹ đưa lên Đền thờ thời thơ ấu có ý nghĩa gì? Đó có thể là việc gia đình Mẹ chu toàn việc đạo đức theo nghi lễ tôn giáo; hoặc vì cha mẹ Đức Maria muốn giữ truyền thống tốt đẹp của người Do Thái, rằng người trinh nữ trước khi lập gia đình thì sẽ trải qua một thời gian sống và phục vụ trong đền thờ. Và sâu xa hơn, đây là thời gian Thiên Chúa chuẩn bị cho Đức Trinh Nữ một đền thờ xứng đáng để có thể đón nhận nghĩa vụ cao cả – làm Mẹ của Đấng cứu độ trần gian! Theo Thánh Giêrônimô, trong 12 năm lưu lại đền thánh, ngoài những công việc phục vụ thường nhật, chương trình sống của Đức Maria bao gồm những việc thiêng liêng đạo đức như kinh nguyện, suy gẫm, hát thánh vịnh và học hỏi Lời Chúa. Như thế, ngay từ thời thiếu nữ, Đức Maria đã quá quen thuộc với nếp sống cầu nguyện và việc sống mật thiết với Giavê Thiên Chúa.

Cho đến khi Mẹ trưởng thành hơn, Mẹ vẫn trung thành gắn bó với Chúa, tiếp tục nuôi giữ tinh thần cầu nguyện và nhân đức lắng nghe. Thói quen thiêng liêng ấy nơi Mẹ đã được thể hiện qua việc tạ ơn và ngợi khen Đức Chúa ngay sau khi Mẹ nhận ra bản thân cũng như nhân loại được Thiên Chúa chúc phúc; hoặc Mẹ trầm ngâm “ghi nhớ và suy niệm trong lòng” khi đối diện với những biến cố hay nghịch cảnh đời thường; hoặc Mẹ tìm kiếm sự can thiệp của Con Thiên Chúa khi nhận biết có người đang gặp khó khăn như tại tiệc cưới Cana… Tất cả những cảm thức thiêng liêng này đã ăn sâu trong lòng Mẹ từ thuở ấu thơ, và theo năm tháng chúng cứ thế lớn lên trong con người và hành trình đời Mẹ. Nhờ đó, Mẹ có thể dần khám phá ra điều gì Thiên Chúa mong muốn thực hiện trên cuộc sống của Mẹ, trong tương quan gia đình Thánh Gia, với tha nhân và với cả nhân loại.

Song song với sự trung thành trong đời sống tâm linh, Đức Maria đã luôn trung tín với Thiên Chúa trong Giao ước Tình yêu. Lời thưa xin vâng của Mẹ trong ngày Sứ thần truyền tin đã đánh dấu sự dâng hiến trọn vẹn hơn con người và cuộc đời của Mẹ cho Thánh ý nhiệm mầu của Thiên Chúa. Dù phải đối diện với những biến cố vui buồn từ khi cưu mang Hài Nhi Giê-su trong lòng, cho đến lúc hạ sinh, nuôi dưỡng, và đồng hành với Chúa Con trên mọi nẻo đường sứ vụ, Mẹ Maria vẫn âm thầm, khiêm hạ, bền bỉ sống cuộc đời tận hiến cho Thiên Chúa và kế hoạch cứu độ của Người.

Chính trong sự trung kiên dâng hiến bản thân và cuộc đời cho Thiên Chúa, Mẹ đã là cộng tác viên đắc lực trong chương trình và sứ mạng cứu độ nhân thế của Đức Chúa Con. Mẹ đã trân quý ân sủng Thiên Chúa ban riêng để đáp trả Tình Chúa trong hành trình sống đời dâng hiến của mình. Với sự tận hiến trọn vẹn ngay từ đầu và liên lỉ theo năm tháng như thế, Mẹ tiếp tục phó dâng những nỗi đau của riêng mình lên Đấng Toàn Năng, khi Mẹ tận mắt chứng kiến cuộc khổ nạn của Chúa Con. Mẹ hoàn toàn thinh lặng trao hiến cõi lòng tan nát, không một tiếng thở than trước sự kiện Người Con phải chịu sỉ nhục và chịu đóng đinh vào cây thập tự. Cùng với Người Con vô tội, Mẹ trung kiên tận hiến cho Chúa Cha của lễ sát tế trên đồi Golgotha, một sự vâng phục và dâng hiến tuyệt đối cho Thánh Ý nhiệm mầu!

Lạy Chúa Giêsu mến yêu, như Mẹ Maria, mỗi chúng con cũng đã được cha mẹ dâng hiến cho Thiên Chúa nơi đền thờ và được thuộc về Người qua bí tích Thánh Tẩy. Khi đến tuổi lớn khôn, nhờ ơn Chúa khơi gợi, thôi thúc và tuyển chọn, chúng con đã tự nguyện đáp trả và chọn bước theo Ngài sát hơn trong ơn gọi Mân Côi. Đời sống dâng hiến chúng con hôm nay ở nơi nhà Chúa chẳng khác nào cuộc sống của Mẹ Ngài khi xưa ở nơi đền thánh. Đó là những chuỗi ngày được đan dệt bởi kinh nguyện và công vụ, cũng là dòng thời gian chúng con phụng thờ Thiên Chúa và phục vụ Giáo Hội qua Hội Dòng.

Như quy trình của Mẹ Maria, sau bao năm tháng khao khát lưu lại sống trong Nhà Chúa, chúng con được học hỏi, tu luyện và cam kết hiến dâng đời mình cho Thiên Chúa qua ba lời khuyên Phúc âm. “Bằng việc khấn dòng, chúng con kết hiệp lễ dâng đời mình với hiến lễ của Đức Kitô, sống một đời khiết tịnh, nghèo khó và vâng phục. Nhờ đó, chúng con được hoàn toàn sống cho Thiên Chúa, và tự do phục vụ tha nhân với một tình yêu luôn rộng mở và trưởng thành.”[1]

Và, Chúa cũng biết đấy, trên hành trình bước theo Chúa trong đời thánh hiến Mân Côi, con không phải lúc nào cũng sốt sắng phụng sự Chúa, hay toàn tâm toàn ý với phận vụ lớn nhỏ của mình. Đã nhiều lúc con để mình thiếu vắng Chúa từ trong sâu thẳm cõi lòng. Kết cuộc là con dễ đánh mất hoặc xem nhẹ những giá trị đích thực liên quan đến căn tính đời tu của mình. Tuy vẫn bước theo Chúa nhưng tim con lại ước vọng đối tượng nào đó đang hấp dẫn mình hơn; các bổn phận thường nhật vẫn chu toàn nhưng ý hướng con bị lạc lối, hoặc kiếm tìm danh vọng bản thân, hoặc xoay quanh trục quy ngã. Khi thiếu vắng Chúa từ trong căn nhà nội tâm của mình, con cũng dễ bất bình trước những khó khăn – trái ý, hoặc nhận định vấn đề cách tiêu cực, hoặc dễ phản ứng theo những cảm xúc tự nhiên, và yêu thích chọn lựa những gì mang tính thế tục hay chủ nghĩa cá nhân…

Nay khi chúng con nhìn lên Mẹ – “là người đầu tiên trong số những người tận hiến hoàn toàn cho Thiên Chúa, chúng con ‘muốn’ hết lòng tin tưởng, cậy trông nơi Mẹ, để được Mẹ dẫn dắt trên nẻo đường đáp trả ơn gọi và tiến tới trong việc sung mãn đời sống thánh hiến của mình.”[2] Cách cụ thể hơn, chúng con năng suy ngắm và học hỏi nơi Mẹ:

• Sự mở lòng cho Thần Khí Chúa tự do hoạt động và dìu dắt chúng con đi theo đường ngay nẻo chính;
• Sự nhạy bén trước những phúc lành Thiên Chúa ban cho bản thân, cho Hội Dòng, cho thế giới, cho cộng đoàn hay người thân…, để chúng con mau chóng cất lên lời ngợi khen Đức Chúa;
• Sự tinh tế trước những nhu cầu của tha nhân, để chúng con nhanh nhẹn trao tặng cho họ thời gian, sức khỏe, khả năng Chúa ban;
• Sự đồng cảm với những bất ổn của thế giới xung quanh để tăng thêm lời cầu nguyện và hy sinh âm thầm;
• Sự thâm trầm đọc tìm ý Chúa trong những biến cố buồn vui, để chúng con bình tâm quy phục và thực thi Thánh ý của Người…

Vâng, càng chiêm ngắm về sự dâng hiến của Mẹ Maria, mỗi chúng con càng có cơ hội cảm nhận rằng, chúng con có lẽ cũng như Mẹ, hay như bất kỳ ai đang sống đời tận hiến, luôn có những thử thách, cạm bẫy, cám dỗ trên cuộc hành trình; bao gồm cả “những đêm tối trong linh hồn, những bực bội và yếu hèn, những kinh nghiệm về sự chậm chạp khi có tuổi hơn.”[3] Thế nhưng trong mọi sự ấy, chúng con cứ một lòng bám víu vào Ân sủng Chúa và kiên trung tín thác như Mẹ, để khám phá và tái khám phá “niềm vui trọn hảo’” trong đời thánh hiến của mình là chính Đức Chúa!

Lạy Chúa, chúng con hiểu biết rất rõ điều đó, rằng chỉ duy một mình Chúa mới lấp đầy những khát vọng trong con, và giúp con trung thành với giao ước tình yêu do Chúa thiết lập và mời gọi con bước tới. Bởi chính Lời Chúa đã từng dạy rằng: “Không có Thầy, các con không thể làm gì được” (Ga 15, 5), và “đối với Thiên Chúa mọi sự đều có thể được” (Mc 10, 27). Tuy nhiên, thực tế thì chúng con lại chẳng dễ dàng để tin yêu một mình Đức Chúa và trọn vẹn quy hướng về Người trong đời tận hiến cũng như sứ vụ của mình, đặc biệt trong một thế giới luôn đề cao “cái tôi” cùng những giá trị vật chất, tiện nghi, hưởng thụ…. Mỗi chúng con vì thế rất cần Ơn Chúa để có thể phản tỉnh, lắng nghe, cùng “hằng suy đi nghĩ lại trong lòng” về sự hiện diện yêu thương của Chúa trong cuộc đời mình. Noi gương Mẹ, bao lâu chúng con kiên trì gắn bó và tín thác vào quyền năng Chúa, bấy lâu chúng con có thể trưởng thành hơn và vững bước hơn trên con đường dâng hiến cho Người.

Lạy Thiên Chúa Ba Ngôi toàn năng! Tạ ơn Chúa đã ban tặng cho nhân loại Đức Trinh Nữ Maria – mẫu gương trung thành với Chúa trong đời sống hiến dâng! Lòng trung thành ấy được biểu lộ rõ nét qua Đức Tin và sự tín thác trọn vẹn nơi Thiên Chúa trên hành trình dâng hiến của Mẹ, một hành trình luôn đan xen nhiều nỗi niềm và khổ đau. Bằng việc năng nhớ đến ký ức của Thiên Chúa, là “hằng suy đi nghĩ lại trong lòng” những hoạt động, sự quan phòng và dấu ấn tình thương của Thiên Chúa khi đối diện với những biến cố buồn vui, Mẹ Maria đã có thể duy trì lòng trung thành đối với Đấng Toàn Năng cách bền bỉ.

Lạy Mẹ Maria mến yêu! Xin Mẹ dạy chúng con biết chiêm ngắm và thấm nhuần gương trung thành của Đức Giêsu, Con Mẹ – vị chứng nhân trung thành của Thiên Chúa Cha, Đấng dâng hiến trọn vẹn bản thân và cuộc đời mình vì ơn cứu độ, vì hạnh phúc vĩnh cửu cho nhân loại chúng con. Lời của Con Mẹ đã dạy chúng con rằng, nếu chúng con trung tín trong việc nhỏ, chúng con sẽ trung tín trong việc lớn. Khi từng ngày bước theo Chúa trên hành trình tận hiến của mình, xin Mẹ giúp chúng con trung thành gắn bó với Chúa dù ngày sống bận rộn hay thảnh thơi, chu toàn bổn phận âm thầm hay công khai với tất cả lòng mến dù cảm xúc vui hay buồn, kiên tâm lắng nghe để dò tìm ý Chúa dù khi hài lòng hay không được như ý trong các mối tương quan, tin tưởng và tín thác trọn vẹn nơi Tình yêu Chúa dù có những thuận lợi hay trắc trở trong công vụ…

Xin cho chúng con cũng ý thức rằng, sự trung thành của chúng con đối với Chúa tuy được đo bằng thời gian và lòng mến, nhưng nếu không có ơn Chúa, chúng con không thể làm gì được, và chỉ với một mình Chúa, mọi sự đều có thể. Xin Mẹ tiếp tục đồng hành với chúng con, giúp chúng con biết tận dụng Ân sủng Chúa ban, để chúng con có đủ tình yêu và nghị lực sống trung thành với Chúa trong những chọn lựa hàng ngày của đời tấn hiến.

Và, lạy Chúa, là những người được chính Chúa tuyển lựa, hiến thánh, yêu thương[4], mỗi chúng con phải là “một con người đam mê, không thể sống một cuộc sống tầm thường nhạt nhẽo, ảm đạm.”[5] Giờ đây, qua sự phù hộ của Mẹ Maria Mân Côi, xin Chúa đón nhận và chúc lành cho quyết tâm của mỗi chúng con trong ngày sống mới hôm nay. Amen.

Thanh Đào, Fmsr

(trích nguyện gẫm lễ Mẹ Dâng Mình 2023)

[1] HLD 5.2

[2] HLD 5.4

[3] Ơn Trung Thành và Niềm Vui Bền Đỗ, tr. 24. Chuyển ngữ: Đaminh Nguyễn Đức Thông

[4] x. Cl 3, 12

[5] Ơn Trung Thành và Niềm Vui Bền Đỗ, tr. 24. Chuyển ngữ: Đaminh Nguyễn Đức Thông