TRI THỨC…
PHƯƠNG CÁCH TIẾP CẬN VỚI THẾ GIỚI HÔM NAY
Dù sống trong bất kì một thời đại nào, con người vẫn luôn cần đến tri thức để tiếp cận với mọi thực tại hiện hữu trong thế giới này. Một điều hiển nhiên nhận thấy rằng, tri thức như là nguồn thông tuệ được tạo hóa phú bẩm duy nhất cho con người để có thể hòa nhập, khai phá và cai quản vũ trụ đầy tiềm năng này. Dù vậy, tri thức và tài năng không hẳn là bẩm sinh nhưng còn là sự dày công trau dồi cũng như sự miệt mài học hỏi của con người. Bên cạnh đó, tri thức và hiểu biết cũng sẽ dẫn người ta đến một mục đích cao hơn và điều này đã được Triết gia Socrates diễn tả như sau: “Hiểu biết để bạn nhận ra rằng mình không biết gì cả. Đó là ý nghĩa của hiểu biết đích thực”. Đề rồi từ đây, chúng ta nhận thấy sự hữu hạn của mình trong việc nhận hiểu về chân lý và về chính Thiên Chúa-Đấng là chủ tể của hoàn vũ và là nhà tri thức vĩ đại nhất.
Công đồng Vaticano II trong Hiến chế Gaudium Et Spes có viết như sau: “Vui mừng và hi vọng, ưu sầu và lo âu của con người ngày nay, nhất là của người nghèo và của bất cứ ai đang đau khổ, cũng là vui mừng và hi vọng, ưu sầu và lo âu của người môn đệ Chúa Kitô” (số 1). Như vậy, Giáo hội muốn khẳng định về sự hiện diện sống động của mình ngay giữa lòng thế giới và cùng hòa nhập với thế giới trong mọi thực tại hiện sinh của con người. Nhìn vào thế giới hôm nay, chúng ta –những phần tử của Giáo hội và là môn đệ Chúa Kitô, không tránh khỏi những trăn trở về việc cần phải tiếp cận với thế giới như thế nào trước sự phát triển vượt bậc về kinh tế, chính trị, tư tưởng và văn hóa như hôm nay? Thêm vào đó là những vấn đề muôn thuở trong hiện sinh con người vẫn luôn được đặt ra và cần được giải gỡ…Tất cả những thực trạng trên vừa là lời thách thức và cũng vừa là cơ hội cho mỗi chúng ta, để rồi chúng ta cần phải can đảm cùng với Chúa Kitô bước vào hầu tiếp cận và cùng song hành với thế giới ngang qua con đường tri thức. Bởi lẽ, qua học hỏi và trau dồi tri thức chúng ta biết về mình, biết về người khác và biết về những điều kì diệu vẫn đang vận hành trong vũ trụ này. Ngoài ra, là để chúng ta sống cùng và sống với mọi thực tại hiện hữu quanh chúng ta. Hơn thế nữa, chúng ta trau dồi tri thức không duy quy về mình mà còn là để hướng tha bằng hành động yêu thương và phục vụ, nhất là để làm vinh danh chúa hơn.
Thực tế nhận thấy rằng, trước một thế giới phát triển không ngừng như hôm nay, con người luôn bị cuốn vào những cuộc chạy đua lên đỉnh của tri thức hầu đáp ứng cho sự phát triển đó và để đạt được thành tựu trong cuộc sống. Tuy nhiên, trong tinh thần đức tin, chúng ta được mời gọi đạt đến những mục đích cao hơn và siêu nhiên hơn trong việc trau dồi tri thức, để rồi có thể tiếp cận với thế giới và đi vào chính hiện sinh con người một cách thâm sâu và gần gũi hơn theo tinh thần của Đức Kitô. Muốn vậy, mỗi người chúng ta cần phải xác lập cho bản thân những mục tiêu nhằm dựng xây thái độ cũng như tinh thần học hỏi và trau dồi tri thức, để có thể tiếp cận được với thời đại hôm nay.
Theo Triết gia Plato, tri thức thực thụ phải đạt được hai đặc tính đó là bất khả sai lầm và có tính thực tại. Vì thế, trước tiên khi học hỏi chúng ta cần phải đặt nền trên tinh thần nghiêm túc, cẩn trọng bởi tri thức thì không sai lầm và được lưu truyền cho thế hệ mai sau. Thứ đến, cùng với sự phát triển mỗi ngày một mới của tri thức và tư tưởng con người, chúng ta cần phải xây dựng thái độ khiêm tốn và ham học hỏi cũng như tiếp thu cái mới trong sự khôn ngoan và sáng suốt, cùng với cả tinh thần trách nhiệm và ý thức về bổn phận của mình trong việc xây dựng thế giới này. Cuối cùng, chúng ta được mời gọi vươn đến tinh thần đức tin-cậy-mến trong việc trau dồi tri thức để nên thánh và sống thánh giữa đời.
Tuy nhiên, một não trạng vẫn luôn đeo bám chúng ta và có khi trở thành cạm bẫy làm chúng ta ngừng bước trong việc truy tìm tri thức đó là khả năng thiên phú chỉ có nơi một số người mà thôi. Với não trạng này, người ta dễ cảm thấy buông xuôi và thậm chí là buông bỏ khi gặp trở ngại hay thất bại. Từ đó, họ cũng dễ rơi vào và thậm chí là bằng lòng để ở trong trạng thái tự ti về khả năng của mình. Thật vậy, chúng ta không loại trừ cái khả năng thiên phú có khi là bẩm sinh của một ai đó, nhưng chúng ta cần phải sáng suốt để vượt qua chính mình vì cánh của của tri thức luôn mở ra trước tất cả những nỗ lực và phấn đấu của con người bất kể đó là ai, là gì và thuộc tầng lớp nào đi nữa. Chẳng phải chính Cha Ông ta đã thật thâm thúy về điều này sao: “Có công mài sắt có ngày nên kim”. Như vậy, tri thức vẫn luôn mở ra cho chúng ta những chân trời mới, những vùng đất mới và vô vàn vẻ đẹp kì diệu làm chúng ta phải ngạc nhiên và thán phục. Về phần mình, chúng ta có thực sự sẵn sàng để bước vào chuyến du hành truy tìm và chinh phục tri thức hay không điều đó còn tùy thuộc vào nỗ lực cũng như ý chí của mỗi người.
Chúng ta đang sống trong một thời đại mới, thời đại của những sự khám phá và phát triển không ngừng nghỉ, của văn hóa và tư tưởng thâm sâu, của những nhu cầu hiện sinh cần được đáp ứng…Trước thời đại mới ấy, chúng ta những người môn đệ Chúa Kitô được mời gọi nhập cuộc để dám đón lấy tất cả những hệ lụy của thế giới và con người, để dám tiếp cận với tất cả luồng tư tưởng và nền văn hóa mới mẻ ngang tri thức của nhân loại bắt nguồn từ trí tuệ diệu kì của Thiên Chúa-Đấng là chân lý tuyệt đối và là hạnh phúc vĩnh cửu của mọi thọ sinh hiện hữu trong thế giới này.
Lạy Chúa Thánh Thần là thầy dạy chân lý và là Đấng khai mở mọi điều kín ẩn, xin hãy đến với chúng con, xin hãy soi lòng mở trí cho chúng con, để chúng con đủ dũng khí bước vào hành trình tìm kiếm tri thức dù biết tri thức thì rộng lớn và chân lý Chúa thì lại càng vô biên hơn. Dù vậy, chúng con vẫn luôn được mời gọi đón lấy những chân trời mới của tri thức như là điều vi diệu để làm sáng lên khuôn mặt của Thiên Chúa giữa thế giới này. Xin cho chúng con cũng ý thức rằng, tri thức không phải là tất cả đối với chúng con nhưng tri thức giúp con nhận ra và cảm thấu một chân lý vững chắc rằng: Chúa là tất cả đời con và tất cả đời chúng con là của Chúa. Để rồi, chúng con dám buông mình trong tay Chúa và tùy ý Chúa sử dụng như là khí cụ truyền rao Tin mừng trong thời đại hôm nay.
M. Martino Nguyễn Hải, Fmsr